ورقهای فولادی با ترکیبات مختلف، به دلیل ویژگیهای متنوعی که دارند، در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، ساختمانسازی، صنعت لولهکشی و… استفاده میشوند. اما بین تمام انواع ورقهای فولادی، ورقهای آلیاژی با ترکیب خاصی از فولاد به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارند، جایگاهی ویژه دارند.
در این بین، ورقهای فولادی حاوی عناصری مانند کروم، نیکل و مولیبدن که باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی و سایر شرایط آب و هوایی شدهاند، به دلیل عملکرد بسیار بالای خود در محیطهایی با شرایط سخت، برای استفاده در صنایع حمل و نقل و ساختمانسازی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
در اینجا، به بررسی ویژگیها و کاربردهای یکی از پرکاربردترین ورقهای فولادی آلیاژی با تمرکز بر روی ترکیب آلیاژی آن، یعنی ورقهای حاوی عناصر کروم، نیکل و مولیبدن میپردازیم.
تعریف ورق استیل
ورقهای فولادی با ترکیبات مختلف در صنایع گوناگون از جمله خودروسازی، ساختمانسازی و صنعت لولهکشی به کار میروند. با این حال، ورقهای آلیاژی با ترکیب خاصی از فولاد به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارند، جایگاه ویژهای در بازار فولاد دارند.
برای افزایش مقاومت در برابر شرایط سخت آب و هوایی و خوردگی، برخی از این ورقها حاوی عناصر کروم، نیکل و مولیبدن هستند. با توجه به عملکرد بسیار بالای خود در محیطهایی با شرایط سخت، ورقهای حاوی این عناصر به عنوان یکی از پرکاربردترین ورقهای فولادی آلیاژی در صنایع حمل و نقل و ساختمانسازی به کار میروند. در این بخش، به بررسی ویژگیها و کاربردهای این نوع ورقها با تمرکز بر روی ترکیب آلیاژی آنها میپردازیم.
ویژگی های ورق استیل
استیل از آن دسته فلزاتی است که در ابتدا به صورت اتفاقی ساخته شده، اما به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارد، به سرعت در حوزههای مختلف زندگی انسان کاربردهای فراوانی یافت. در مورد ورق استیل یکی از مهمترین ویژگیهای آن، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی است. همچنین ورق استیل، به دلیل ظاهری زیبا و قابل بازیافت بودن، به عنوان یکی از محصولات پایدار و موافق محیط زیست نیز شناخته میشود.
حدود 70 الی 80 درصد از استیلها از صنعت بازیافت ضایعات فلزی تولید میشوند، که این موضوع باعث کاهش هزینه تولید و همچنین حفاظت از محیط زیست میشود. این ورق به دو صورت رول و شیت در بازار عرضه میشود و برای استفاده در صنایع گوناگون از جمله خودروسازی، ساختمانسازی، صنایع لولهکشی و… استفاده میشود.
به علاوه، مهمترین ویژگیهای دیگر ورق استیل، شامل مقاومت بالا در برابر حرارت، ضدزنگ بودن، قابلیت جوشکاری و همچنین عمر طولانی و مفید آن میباشد. به دلیل این ویژگیها، ورق استیل به عنوان یکی از مهمترین محصولات فلزی در صنایع مختلف رواج یافته است.
کاربرد ورق استیل
ورق استیل به دلیل ویژگیهای برجسته و مقاومت بالای خود در برابر خوردگی و حرارت، در صنایع و ساختمانسازی کاربردهای فراوانی دارد. این ورق فلز نیز در صنایع تولید سیمان، کاغذ، مواد شیمیایی، روغن، برخی مواد غذایی و… به کار میرود.
به عنوان مثال، برخی از کاربردهای متداول این ورق فلز شامل:
- پوشش بدنه و سقف درب آسانسور
- ساخت قطعات بزرگ در کشتیسازی
- ساخت پمپ
- ساخت بدنه خودرو
- ساخت لوازم خانگی
- ساخت سقف ساختمان
- ساخت تانکر حمل مواد شیمیایی
- کامیون و هواپیما
- ساخت لوازم الکتریکی مانند ترانسفورماتور
به طور کلی، ورق استیل به عنوان یکی از محصولات پایدار و با کاربردهای فراوان در صنایع مختلف شناخته شده است و به دلیل ویژگیهای بسیار زیاد خود، همچنان به عنوان یکی از محصولات حیاتی در صنعت فلزات قلمداد میشود.
انواع ورق استیل
ورقهای استیل بر اساس نوع آلیاژ و مقادیر عناصر در آنها دارای خواص مکانیکی و شکلپذیری متفاوتی هستند. ورقهای استیل به استاندارد ASTM آمریکا تولید میشوند. بر اساس آلیاژ، ورقهای استیل به چند دسته تقسیمبندی میشوند که عبارتند از:
-
ورق استیل سری 400
در این ورقها، میزان کربن، آهن کم بوده و کروم و مولیبدن به عنوان عنصر اصلی در آلیاژ حضور دارند. ورقهای استیل سری 400 بیشتر در زندگی روزمره و وسایل کوچک کاربرد دارند. خواص این ورقها شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی، جوشپذیری بالا، ضدزنگ بودن، مغناطیسی بودن و میزان نیکل و کرم کمتر در آنها است.
ورقهای استیل سری 400 دارای گریدهای مختلفی مانند 410، 420 و 430 هستند که هرکدام برای مصارف خاصی به کار میروند، به عنوان مثال ورق استیل 410 مقاومت خوبی در برابر سایش دارد، ورق های استیل 420 برای تولید کارد و چنگال و همچنین ورق استیل گرید 430 در دکوراسیون مورد استفاده قرار می گیرد و برای انجام تزئینات در منزل و حتی اتومبیل کاربرد فراوانی دارند.
-
ورق استیل سری 300
ورقهای استیل سری 300، رایجترین فولاد ضدزنگ در بازار هستند. این نوع استیل دارای انواع گریدهای مختلفی نظیر 303، 304، 305، 316، 321 و 347 میباشند. در بین تمام این گریدها، گرید 304 از سایرین پرمصرفتر است. ورقهای استیل سری 300 دارای خواصی نظیر مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت جوشکاری، انعطافپذیری و عدم مغناطیسی بودن هستند.
معرفی انواع ورق های استیل بگیر و نگیر
در بازار ورقهای استیل، دو اصطلاح متداول به نامهای “ورق استیل بگیر” و “ورق استیل نگیر” وجود دارد. ورق استیل بگیر به فولاد زنگنزنی گفته میشود که خاصیت جذب بوسیله آهن ربا را دارد. در حالی که ورق استیل نگیر به فولادی زنگنزنی گفته میشود که به آهن ربا جذب نمیشود.
یکی از معروف ترین ورق های استیل بگیر ورق استیل خشدار بگیر می باشد که ویژگی ها و کاربرد های خاص خود را دارد.
ورقهای استیل 316 و 304 دارای آلیاژ کروم و نیکل هستند که این دو عنصر باعث نگیر بودن استیل میشوند. به طور کلی، نگیر بودن ورق استیل به ترکیبات موجود در آلیاژ و نسبت آنها با یکدیگر بستگی دارد.
1. ورق استنلس استیل بگیر
ورق استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ، از گرید 400 فولاد ضد زنگ تولید میشود که بیشترین کاربرد و شناختهشدهترین آن گرید 430 است. این نوع فولاد به خاطر ویژگیهای خاصش از جمله خاصیت مغناطیسی آن است که در مجاورت آهنربا قرار میگیرد و به آن جذب میشود. ورق استیل خش دار بگیر از این نوع هستند.
این خاصیت مغناطیسی به دلیل تفاوت در مقدار کروم و کربن در ترکیب فولاد نسبت به فولادهای ضد زنگ نگیر ایجاد میشود. گرید 400 از فولادهای نرم تلقی میشود و مقاومت آن در مقابل زنگزدگی به میزان فولادهای ضد زنگ نگیر نمیرسد. اما این نوع فولاد امکان اجرای فرآیندهای حرارتی سختکاری را دارد و دارای استحکام فیزیکی قابل توجهی است.
گرید 410 از نظر مقاومت در برابر بخار، اسیدهای خفیف، مواد قلیایی و گازهای گرم مقاومت خوبی دارد و تا دمای 650 درجه سانتیگراد تاب میآورد. گرید 420 هم در برابر حرارت، مقاومت مشابه گرید 410 دارد اما مقاومت آن در برابر خوردگی کمتر است.
گرید 430 بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارد و میتواند حتی در مجاورت اسید نیتریک نیز مقاومت کند.
ویژگیهای ظاهری فولاد ضد زنگ آستنیتی
وجود نیکل و کروم در ترکیب فولاد ضد زنگ آستنیتی باعث زیبایی و درخشندگی ظاهری آن میشود. سطح فولاد ضد زنگ آستنیتی صاف و درخشان است و با انجام برخی فرآیندها میتوان تغییراتی در ظاهر آن ایجاد کرد.
به عنوان مثال، با انجام فرآیند برسزنی، سطح فولاد را میتوان خشدار کرد و ورق استیل خش دار بگیر تولید کرد یا با انجام پولیش، سطح براق و شبیه آینه به آن اعطا کرد. همچنین، امکان ایجاد طرحها و رنگهای مختلف نیز وجود دارد.
2. ورق استیل ضد زنگ نگیر
استیل نگیر از خانواده گرید 300 فولاد ضد زنگ به شمار میآید. این نوع فولاد، خاصیت مغناطیسی ندارد و در مجاورت آهنربا جذب نمیشود، به همین دلیل به آن “نگیر” نیز میگویند.
خواص فیزیکی ورق استیل ضد زنگ نگیر
فولاد نگیر در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت بسیار بالایی دارد و از ویژگیهای فیزیکی استثنایی برخوردار است. انعطافپذیری و جوشپذیری آسان آن باعث میشود که در صنایع مختلف استفاده شود. این نوع فولاد، مقاومت بالا در برابر گرما را نیز داراست، به طوری که برخی از گریدهای آن میتوانند دماهای بیش از هزار درجه سانتیگراد را تحمل کنند. هرچند برخی دیگر از گریدها در دماهای بالاتر ممکن است تغییر شکل دهند یا استحکامشان کاهش یابد.
فولاد نگیر در انتقال گرما نیز ویژگی خاصی دارد. این فولاد دما را با سرعت کمتری نسبت به سایر فلزات منتقل میکند. همچنین، در شرایط تنش، مقاومت آن کمتر از مقاومت فلزات دیگر خواهد بود.
خواص شیمیایی ورق استیل ضد زنگ نگیر
حضور نیکل در فولاد نگیر باعث پایداری فاز آستنیتی (یکی از ساختارهای فلزات) میشود. نیکل حدود 8 تا 12 درصد از وزن آلیاژ فولاد نگیر را تشکیل میدهد. عنصر دیگری که در ترکیب فولاد نگیر وجود دارد، کروم است که مقدار آن معمولاً بین 18 تا 25 درصد وزن متغیر است.
این خصوصیات شیمیایی و فیزیکی باعث میشود که فولاد نگیر، با مقاومت به خوردگی، پایداری در برابر گرما، انعطافپذیری، و جوشپذیری خوب، در مصارف متنوعی از صنایع مانند صنعت خودروسازی، ساختمانسازی، صنعت شیمیایی، و سایر موارد استفاده میشود.
ورقهای استنلس استیل میتوانند در انواع مختلفی تولید شوند. از جمله این ظواهر میتوان به صیقلی، براق، آینهای، مات، طلایی یا رنگهای دیگر، طرحدار، و حتی خشدار اشاره کرد. این تنوع در ظاهر ورقها به تولید محصولات با استفادههای گوناگون کمک کرده است. برای تهیه انواع ورق استیل از قبیل ورق استیل خش دار بگیر می توانید با پشتیبانی استیل نوبل تماس بگیرید.
3.ورق استیل براق
فولاد ضد زنگ براق نیز از ویژگیهای ظاهری، فیزیکی و شیمیایی مختلفی برخوردار است. انواع ورق استیل براق در گریدهای متفاوت تولید و به بازار عرضه میشوند، البته هر یک ویژگیهای خاص خود را دارند.
ویژگیهای ظاهری ورق استیل ضد زنگ براق
ورق استیل براق دارای ظاهری زیبا و دکوراتیو است. اصلیترین ویژگی ظاهری آن، صفحهی صاف و صیقلی است که نور را بهطور کامل بازتاب میدهد و به عنوان آینه عمل میکند.
صفحه صیقلی سطح فولاد براق به جز بازتاب نور، تأثیر زیادی در پاکیزگی آن نیز دارد. به طور کلی، سطوح صافتر، کمتر غبار و آلودگی را به خود جذب میکنند. زیبایی و درخشندگی به عنوان ویژگیهای ظاهری فولاد ضد زنگ براق، آن را برای کاربردهای دکوراتیو و تزئینی بسیار مناسب میکند.
با اینکه سطح براق و صاف فولاد ضد زنگ ظاهری زیبا را ایجاد میکند، اما در برخی موارد ممکن است نقطه ضعفی به شمار آید. به عنوان مثال، این نوع فولاد به سرعت به لطافت دستها و انگشتان واکنش نشان میدهد و لکههایی روی سطح آن ایجاد میکند. با این حال، به همان راحتی که آلوده میشود، نیز به راحتی تمیز میشود.
مهمترین خواص فیزیکی ورق استیل براق
- مقاومت بسیار بالا به خوردگی
- شکلپذیری عالی
خواص شیمیایی ورق استیل ضد زنگ براق
میزان کروم در فولاد ضد زنگ براق حدود 11 درصد است و میتوان این نوع فولاد را با گریدهای مختلف مانند 304، 420 و 430 تولید کرد. کروم به همراه هوا ترکیب و اکسید میشود و این اکسید سطح ورق را بهطور کامل پوشش میدهد و از رسیدن هوا به لایههای زیرین آن جلوگیری میکند. به همین دلیل، ورق استیل براق در برابر خوردگی مقاوم است.
4.ورق استیل ضد زنگ مات
خواص شیمیایی استیل ضد زنگ مات
ورق استیل مات به گروه آلیاژی آهن-کربن-کروم تعلق دارد و به طور معمول عناصری مانند مولبیدن، منگنز، نیکل و… به آن افزوده میشود.
درصد کروم در استیل مات عموماً 10.5 درصد وزنی است. در گرید 304 استیل مات، درصد کروم به 18 درصد افزایش مییابد.
خواص فیزیکی استیل مات
- به دلیل حضور کروم، این فلز مقاومت خوبی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارد.
- عملیاتهایی که برای تولید سطح مات و خاکستری بروی ورق انجام میشوند، باعث می شوند که سطح آن دارای مقاومت بیشتری در مقابل خوردگی باشد.
- ورق مات گرید 304 با دارا بودن 18 درصد کروم، به گروه استیلهای غیرمغناطیسی از نوع نگیر تعلق دارد.
به طور خلاصه، ورق استیل مات با ترکیب آلیاژی که شامل کروم و عناصر دیگر است، از مقاومت خوبی در برابر خوردگی برخوردار است. همچنین، عملیاتهای سطحی برای ایجاد سطح مات و خاکستری ، مقاومت آن را به خوردگی تقویت میکند.
5.ورق استیل نسوز
فولاد ضد زنگ نسوز برای تولید ورق استیل نسوز نیز شامل خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی است، که به شرح زیر میباشد.
خواص شیمیایی ورق استیل نسوز
خواص فیزیکی ورق استیل نسوز
- توانایی مقاومت در برابر اکسیداسیون و حرارت را دارا میباشد.
- در دمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد، توانایی حفظ استحکام و ویژگیهای خود را داراست و حتی در دمای ۱۲۰۰ درجه نیز قابلیت مقاومت قوی را از خود نشان میدهد.
- دارای لایه اکسیدی است که مقاوم به خوردگی و پوستهپوسته شدن است.
- به دلیل ساختار گرید 309 و 310، خاصیت مغناطیسی ندارد.
- فرمپذیری خوبی دارد و میتوان از آن در صنایع مختلف بهره جست.
ویژگیهای ظاهری ورق استیل نسوز
به دلیل مقاومت آن به حرارت، کاربردهای ورق استیل نسوز به عمدت در حوزه صنعت قرار دارد و به طور معمول برای مصارف دکوراتیو یا تزئینی استفاده نمیشود.
ویژگیهای ظاهری این نوع ورق معمولاً با سایر ورقهای استیل مشترک است. به عبارت دیگر، سطح نسبتاً صاف و صیقلی دارد که به خود آلودگی کمتری میگیرد و تمیز کردن آن به راحتی انجام میشود. به طور کلی، ظاهر ورق استیل نسوز به استیل براق شباهت دارد.
بیان تفاوت ورق استیل و سایر محصولات فولادی
ورق استیل با توجه به نوع و ترکیب آلیاژ آن با دیگر ورق های تولید شده و موجود در بازار تفاوت دارد. بیشترین تفاوت در وجود عناصری همچون کروم و نیکل است که در سایر ورقها بسیار کمتر دیده میشود و یا گاهی اصلا در ترکیب آلیاژ آنها استفاده نمیشود. وجود این عناصر در ترکیب ورق استیل موجب افزایش سطح مقاومت آن در برابر خوردگی میشود.
علاوه بر این، وجود عنصر مولیبدن نیز یکی دیگر از تفاوتهای ورق استیل با سایر محصولات است که در ورق فلز باعث بالا بردن سطح مقاومت خوردگی ورق استیل در برابر برخی اسیدهای کاهنده میشود. در واقع، میتوان گفت کاربرد ورقهای استیل بستگی به میزان درصد مولیبدن و کروم استفاده شده در ساخت ورق استیل دارد.
خرید ورق استیل
با توجه به اینکه، قیمت ورق استیل به پارامترهای مختلفی مانند نرخ دلار، نوع گرید ورق استیل، اندازه، ضخامت و سایر شرایط بازار بستگی دارد. برای دریافت قیمت ورق استیل 430، میتوانید با پشتیبانی سایت فروش و تامین ورق های مختلف، استیل نوبل تماس حاصل فرمایید و قیمت با توجه به نوسانات روز در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
سوالات متداول